Recensie van en reacties op het nieuwe boek

Roermondse funeraire cultuur

In 2011 publiceerde John Vaessen een boek
met levensbeschrijvingen van inwoners uit Roermond die op begraafplaats Nabij Kapel in ‘Zand zijn begraven.
‘Den Aje Kirkhaof’, zoals deze in de volksmond heet, is beroemd vanwege de in gebruikneming op bevel van de Oostenrijkse keizer in 1785 en het graf met de handjes. Dankzij de Stichting Oude Kerkhof heeft John Vaessen een tweede, fors uitgebreide, druk kunnen uitbrengen. Hierin zijn liefst 1300 biografieën opgenomen.

Het boek is leesbaar geschreven en uitvoerig geïllustreerd. Een plattegrond, personenregister, overzicht van gebruikte bronnen, literatuur en websites en een notenapparaat maken het toegankelijk en controleerbaar.
Naast levensbeschrijvingen bevat de publicatie informatie over de Roermondse funeraire cultuur. Aan diverse paragrafen gaat een nuttige typering van beschreven personen en hun funeraire cultuur aan vooraf.

Bijzonder zijn enkele oude gedenktekens langs de muur. Volgens het edict van de keizer mochten er geen graftekens op de graven worden geplaatst; die zouden de lijk ontbinding hinderen. Daarom kwamen er plaquettes aan de zijkant waarop de afstand van het graf wordt vermeld. Nu uit heel Europa jonge islamieten naar Syrië gaan om te vechten, zijn ook de graven van zoeaven weer actueel. Maar die hadden in de jaren zestig van de negentiende eeuw toestemming om de paus te helpen de Kerkelijke Staat te verdedigen zonder hun Nederlanderschap te verliezen. Ook burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, het thema van dit nummer, komen aan bod. De afscheidsbrief van verzetsstrijder Albert Reulen, die in 1944 werd opgehangen, is aangrijpend.

Geen boek is volmaakt. Zo zijn er vraagtekens te plaatsen bij de uitleg over het lijkenhuis uit 1882 dat ook schijndodenhuis wordt genoemd. Gezien het tijdstip van de bouw had het de functie van lijkenhuis. Verder wordt met de Stichting Militaire Oorlogsgraven de Oorlogsgravenstichting bedoeld. En de grafaanduiding is niet altijd op de plattegrond te vinden, bijvoorbeeld 1C. Deze kanttekeningen laten onverlet dat Roermond een waardevol boek over haar funeraire cultuur rijker is. In Den Haag werd in 2013 een soortgelijke uitgave gepubliceerd. Welke plaats volgt?

Wim Cappers,
Recensent Terebinth, tijdschrift voor funeraire cultuur.

_________________________________________

Allereerst de complimenten met de uitgifte van het document "Dood maar niet vergeten"; een mooi verzorgd boekwerk met waardevolle informatie. Werkelijk klasse! We hebben het onlangs aangeschaft tijdens een bezoek aan de kathedraal.

Harry Vrancken, Sweikhuizen
_________________________________________

Heb snel door het nieuwe boek gebladerd en ben onder de indruk; Chapeau!
Een extra compliment voor de sfeervolle foto’s van Wim Bongaerts!

Jan Oerlemans
_________________________________________

Wat een fantastisch boek is het geworden! Een genot om door te bladeren! En wat een info. Onuitputtelijk. Volgens mij een echt standaardwerk met betrekking tot Roermond.

Ruud Lamboo Louwarts
_________________________________________

Ik heb het boek gisteren gekregen en ingezien. Wat een mooi boek met veel inhoud. Geweldig!

Fons van den Broek
_________________________________________

Gisteren het boek afgehaald....ben zeer onder de indruk!

Carmen Cremers
Schrijfster van "Weg van de Steenen Trappen"
_________________________________________

Heb het weekend het nieuwe boek doorgebladerd en kleine stukjes gelezen. Prachtig. Mijn complimenten.

Laurent Linssen
_________________________________________

Al puzzelend ontdekten wij ditzelfde graf met foto en beschrijving in de schitterende heruitgave van “Dood, maar niet vergeten” van John Vaessen.
Heel veel dank voor dit magnifieke document.

A.W. Sierksma-van Laar
_________________________________________

Het is een prachtig boekwerk geworden, compliment!

Rob van Deurzen
_________________________________________

Hierbij mijn dank voor twee volle bladzijden gewijd aan mijn familie. Het is mooi geschreven en ziet er prachtig uit met de foto's. Nogmaals mijn dank.

Hannie Parren-Janssens
_________________________________________

Al mijn dank voor dit schitterende standaardwerk over de geschiedenis van Roermond en hen die daar geboren en getogen zijn. Toen ik de prachtige uitgave kreeg, kon ik niet meer ophouden alles te gaan lezen en bekijken. Ik ben er echt blij mee. Wens u veel plezier en voldoening met Uw mooie boek en nogmaals veel dank!

Nans van Dijk-Jansen
_________________________________________

Bij deze wil ik auteur John Vaessen en stichting mijn allerhartelijkste complimenten overbrengen voor het mooie nieuwe boek over het oude kerkhof.
Een stukje Roermond komt weer tot leven. Respect voor het vele goede researchwerk!

Jean-Philippe Laugs
_________________________________________

Het boek 'Dood, maar niet vergeten' is een compliment waard.
Er staan veel wetenswaardigheden in en nodigt bijna uit tot de wens om later op 'den Aje Kirkhaof' te mogen 'liggen'.

Tobey Stevens

_________________________________________

Zo heb ik inmiddels ook het boek “ Dood, maar niet vergeten”, van John Vaessen.
Mooi uitgevoerd met veel historische foto’s en goed gedocumenteerd naslagwerk.

Jan Janvier
_________________________________________

Hulde Heer John Vaessen! Voor u en uw medewerkers, die zo’n prachtig boek samenstelden. De familiegeschiedenissen, de levenslijnen en verbindingen van de mensen onderling in dat tijdperk, zo boeiend en helder met het resultaat om nieuwsgierig de bladzijden te herlezen en te herkennen.
Dank ook voor de boeiende weergave van mijn familie.

Bea Rijnsaardt-Henssen
________________________________________

Ik heb gisteravond nog vol belangstelling in het boek zitten te lezen.
Het is een prachtig boek. Ik geniet er volop van.

Karin Wallrafen Helwegen

___________________________________________

Zelf werk ik reeds meer dan tien jaar aan de geschiedenis van de familie Linssen. Ik kocht het boek " Dood, maar niet vergeten" van auteur John Vaessen. Onder de rubriek notarissen van Roermond zag ik de familie Linssen staan met prachtige foto's erbij. Voorts vond ik onder de rubriek wijnhandelaren de familie Berger uit de Swalmerstraat met eveneens mooie foto's. Een prachtig tijd-document en het verraste mij.

Jos Linssen Wijnandsrade

Dood, maar niet vergeten' stond al langer op mijn verlanglijstje, vanaf heden kan ik die wens doorkrassen. Het is een fantastisch boek dat zijn prijs meer dan waard is.
Alle lof aan de samensteller. Het boek zal de komende tijd menig vrij uurtje aangenaam gaan vullen.

Jac Hannen Maasbracht

Het mooie boek in goede orde ontvangen. Met oprechte dank. Een prachtig product !

Henri Gozé, gids 'Begraafplaats aan de Tongerseweg', Maastricht'

Inmiddels heb ik het boek "Dood maar niet vergeten" mogen ontvangen. Wat een prachtig boekwerk.
Ik ga er eens goed voor zitten en het doornemen. Hartelijk dank voor uw bemiddeling.

Marion Bijkerk, Elburg

Wij hebben onlangs een rondleiding op de begraafplaats gehad door jullie voorzitter. Erg indrukwekkend!
Ik heb het boek gekocht, zeer de moeite waard en kan het iedereen aanbevelen.

Harry Duijsters

Op het VVV-kantoor informeerde ik onlangs of er informatie was over het Oude Kerkhof. Zij verwezen mij door naar Antiquariaat Boom.
Hier heb ik “Dood, maar niet vergeten” kunnen kopen. Ik kende het boek niet. Wat een prachtige uitgave!

Herman Custers, Haelen

Als Roermondenaar met 'roots' aan de 'Kapel in 't Zand', volg ik 'den Aje Kirkhoaf' met veel belangstelling.
Het boek 'Dood, maar niet vergeten' en de aanvullingen op de website raadpleeg ik als VVV stadsgids met enige regelmaat.

Harrie Heldens, Roermond

Nogmaals hartelijk dank voor de prachtige rondleiding, die wij gisteren hebben gekregen. Vandaag heb ik al veel in het fantastische boek zitten bladeren.

Bart Janssen
Stichting 'In Paradisum', Nijmegen

Graag zou ik het boek willen aanschaffen. Aangezien er zoveel voorouders van mij in blijken te staan, zou ik het uiteraard erg leuk vinden een exemplaar in onze eigen familie te hebben als dit nog lukt. Het is sowieso een prachtig boek.

Trudi Barth, Hoofddorp

Een zeer groot compliment voor dit geweldige boek!
Ik raak niet uitgelezen en niet uitgekeken.

Vera Hendriks, Blerick

Mooi boek, ‘Dood, maar niet vergeten’! De zondag is goed voor herinneringen op te halen.

Carola van Dick, Roermond

René Roosjen, Roermond

Joop Theelen, Roermond

Nicole Tellings-Geerlings

Wat mij opvalt is dat door deze aanvulling een compleet, representatief beeld wordt gegeven van de begraafplaats. Niet alleen heel bijzondere graven en familiegeschiedenissen maar ook simpele verhalen en graven. Dat maakt het juist leuk en compleet. Knap hoe dit alles is opgeschreven zonder te vervallen in eentonige opsommingen/beschrijvingen.

Laurent Linssen, Beegden

Ik zal het mooie boek zeker opnieuw gaan aanschaffen!!
Proficiat met het mooie resultaat waar u zoveel inzet voor heeft gehad!

Harry Vrancken, Sweikhuizen

Gefeliciteerd met de vernieuwde uitgave. Ik zie er naar uit.
Leo van Beek, Berlicum

Wat is het derde boek een schitterend document geworden.
Marij Gielkens, Roermond

Boek ‘DOOD, MAAR NIET VERGETEN’
Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ in Roermond (interview RTV ROermond)

De stad Roermond behoorde van 1716 tot 1794 tot de Oostenrijkse Nederlanden. Het was keizer Joseph II die in 1784 een decreet uitvaardigde dat er niet meer in kerken of op kerkhoven binnen de stad begraven mocht worden. Ook Roermond viel onder deze maatregel en zo werd in 1785 ‘den nieuwen kerckhoff’, nu het Oude Kerkhof, in gebruik genomen. Over de geschiedenis van deze nagenoeg oudste algemene begraafplaats van ons land, officieel bekend als begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’, in de volksmond ‘den Aje Kirkhaof’ genoemd, vertelt het boek ‘Dood, maar niet vergeten, graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’. De aandacht wordt niet alleen gevestigd op de historie van deze monumentale dodenakker, maar vooral op ruim vijfhonderd grafbeschrijvingen gerelateerd aan ruim 1300 overledenen die tussen 1750 en 1950 de geschiedenis van de stad Roermond grotendeels bepaald hebben.
De stichting Oude Kerkhof werd opgericht in 1996 met onder meer als doel de begraafplaats als cultureel erfgoed te behouden. Mede door haar inzet is ze in 2001 benoemd tot rijksmonument en mag er vanaf 2010 weer begraven of bijgezet worden. In 2006 gaf de stichting haar eerste boek ‘Den Aje Kirkhaof’ over de begraafplaats uit, in 2011 gevolgd door het boek ‘Dood, maar niet vergeten’. Dat er destijds veel belangstelling voor deze uitgave was bleek uit het feit dat binnen enkele weken alle vijfhonderd gedrukte exemplaren uitverkocht waren.
Geruggensteund door vele reacties, niet alleen uit Roermond en omgeving, van geïnteresseerden die toevoegende informatie konden verstrekken over op de begraafplaats rustende Roermondenaren, heeft Stichting Oude Kerkhof besloten ook deze beschrijvingen te publiceren en in boekvorm te laten verschijnen. Naast aanvullende informatie van reeds in het vorige boek beschreven overledenen zijn ruim tweehonderd nieuwe grafbeschrijvingen aan het uit te brengen boek toegevoegd. Bovendien kan men kennis nemen van een groot aantal nooit gepubliceerde afbeeldingen uit familiearchieven. Zo worden diverse kloostergraven (Ursulinen, Camillianen, Zusters van Liefde, Zusters van het arme Kind Jezus) beschreven alsmede bijgezette bisschoppen (Paredis, Boermans, Drehmanns, Schrijnen, Lemmens) en andere priesters. Een gedeelte van de begraafplaats herinnert samen met de joodse begraafplaats aan de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog; neergeschoten Britse en Canadese vliegtuigbemannings-leden, gesneuvelde Duitsers, NSB’ers (Hetterscheid, De Leeuw), maar ook Roermondse oorlogsslachtoffers (Stroucken, Fonteijn, Frencken, Reulen, Brinkman, Houben) zijn er begraven. Een aparte categorie vormt de er rustende kinderen. Diverse van hen (Puts, Werson, Wever, Reynders) zijn op tragische wijze om het leven gekomen. Vele kunstenaars (Windhausen, Oor, Geelen, Lücker), architecten (Cuypers, Weber, Delsing) en musici (Guillaume, Bayer, Sagers, Beltjens) die in Roermond gewoond en gewerkt hebben worden genoemd, evenals middenstanders ( Van Hooff, Van Laer-Niessen, Raymann)), industriëlen (Claus, Matthei, Stoltzen-berg) en uitoefenaars van beroepen als medicus (Wong, Leurs, Finaly), wijnhande-laar (Drehmanns, Bonhomme, Berger), steenhouwer (Stienon), apotheker, (Haan, Deuss), drukker (Hanrath, Veith, Romen, Van der Marck), kunstsmid (Cox, Geraedts) en graanhandelaar (Theunissen, Schmitz, Dahmen). Ook politici (Beerenbroek, Strens, Bongaerts) en leden van de rechterlijke macht (Bolsius, Verscheure, Guillon, Leclerc) benevens notarissen (Linssen, Van Boven, Cornelis) zijn goed vertegen-woordigd. Een bijzondere groep vormt de adellijke families (De Negri, Van Aefferden, De Rochechouart, Petit d’Oudenborgh, De Pollaert) waarvan er velen rusten in imposante grafkelders aan het hoofdpad. Het vermaarde ‘Graf met de handjes’ ontbreekt uiteraard niet. De zogenaamde ‘kermisadel’( Benner, Wolfs, Nizet, Kunkels) doet eveneens van zich spreken. Ook zij zijn vaak bijgezet in enkele van de ruim vijftig aanwezige grafkelders op deze begraafplaats.
Het boek beschrijft bovendien nog honderden andere overledenen die een laatste rustplaats hebben op de vijf geloofsgedeelten waarin de begraafplaats verdeeld is. Auteur John Vaessen heeft getracht de bevolking die in de aangegeven periode in de stad gewoond heeft en op deze begraafplaats rust, als het ware ‘een gezicht te geven’ en zo aan de hand van een selectie uit alle geledingen, aan de vergetelheid te ontrukken. Een meermaals voorkomend opschrift op de graven luidt: ‘Dood, maar niet vergeten’. Het was zijn opzet, daarnaar verwijzend, bekende en minder bekende Roermondenaren in dit boek voor volgende generaties in herinnering te houden.
Het gebonden boek met harde kaft bevat 337 rijk geïllustreerde full-color pagina’s op A4 formaat en is vormgegeven door X-Cago, Mediasolutions BV Roermond onder redactie van funerair historicus dr. Maurice Heemels,

Het boek is onder meer te koop bij de Roermondse boekhandels Plantage en Boom. De prijs bedraagt € 27,50.

Oude Kerkhof op TV

U kunt de rapportage van RTVRoermond terugzien op You Tube. Vul in de zoekbalk in: Oude Kerkhof 2011.

"Onze Schatten" Welke rol spelen de doden in ons leven? (Voor dit programma moet u Silverlight van Microsoft op uw computer downloaden).

Op 16 oktober 2011 is het boek "Dood, maar niet vergeten", geschreven door John Vaessen, gepresenteerd.

Het boek bevat een beschrijving van een driehonderdtal graven met een doorsnee van de Roermondse bevolking van 1750 tot ongeveer 1950.

ISBN 978-90-811279-0-5
Prijs € 25,00 (uitverkocht)

Publicaties

Jubileumboek “Den Aje Kirkhoaf”

Bij het tienjarig bestaan van de Stichting Oude Kerkhof verscheen dit jubileumboek. Vanwege de grote vraag is er inmiddels een derde druk van 300 exemplaren verschenen.
Het boek bevat een beschrijving van de historie, geeft de unieke kenmerken van de begraafplaats weer. Daarnaast is er een uitgebreide beschrijving van de typerende bomen- en plantengroei. Er wordt een indruk gegeven van de restauratieprocessen en ten slotte wordt kort aandacht besteed aan de rondleidingen op de begraafplaats en de werkzaamheden van de Stichting Oude Kerkhof. Het boek bevat ook prachtige sfeerbeelden. In het boek is een plattegrond opgenomen als u zelf een wandeling over de begraafplaats zou willen maken

M. Heemels e.a., ‘Den aje kirkhaof.’ De algemene begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’ te Roermond 1785-2006
(Roermond 2008-3).

ISBN-10: 90-811279-1-8
ISBN-13: 978-90-811279-1-2

De prijs bedraagt € 17,50 (uitverkocht)

Publicaties over ‘Den aje kirkhaof’ of waarin de begraafplaats ter sprake komt (in volgorde van verschijning):

C. van Raak, Dodenakkers. Kerkhoven, begraafplaatsen, grafkelders en grafmonumenten in Nederland (Amsterdam 1995) 97-100.

M. Heemels, ‘Een gradatie in standen…’ Rooms-katholieke begraafcultuur in Roermond 1920 - 1985 (Doctoraalscriptie KUN 1997)

P. Munnix, ‘Het oude kerkhof raakt in verval’, in: Spiegel van Roermond 1998.

R. Brouwer, Ook u wacht ik. Begraafplaatsen in Europa en hun geschiedenis (Eindhoven 2000) 211.

M. Heemels, ‘Betwist en vergeten. De begrafenis van NSB-burgemeester Hetterscheid in Roermond’, in: Spiegel van Roermond 2000.

M. Heemels, ‘Zeven redenen voor uniciteit. De begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’, in: Spiegel van Roermond 2002.

T. Vingerhoets, Op de plaats rust. Mijmeren op de mooiste kerkhoven (Baarn 2004) 46-53.

Dr. Lucien de Cock. Begraafplaatsen in Europa, Geschiedenis van de dood. Uitgeverij Kok m.m.v. Davidsfonds/Leuven, 2006

J. Vaessen, ‘De illustere 'prysbehaling' door de 'Philharmonie' op 19 juli 1830 te Brussel’, in: Spiegel van Roermond 2008.

M. Heemels, ‘Een microkosmos van de Roermondse maatschappij?’ Een sociaalhistorisch onderzoek naar de begravenen op de begraafplaats ‘Nabij in Kapel in ’t Zand’ in de periode 1870-1940’, in: Studies over de sociaal-economische geschiedenis van Limburg. Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg, deel LIV (2009), 101-132.

C. van der Zwaan, ‘Den Aje Kirkhaof’, Roermonds eerste algemene begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’ van 1784 tot 1946’, in: Spiegel van Roermond 2010, 179-191.

M. Heemels, ‘Van ad sanctos naar algemene begraafplaats. Een geschiedenis van het christelijke, rooms-katholieke begraven in Limburg’, in:Limburgs Memento Mori. Kerkhoven en begraafplaatsen in Limburg gefotografeerd door Obie Oberholzer (Roermond 2010) 118-137.

J. Vaessen, "Dood, maar niet vergeten". Graven en grafkelders op ‘d’n Aje Kirkhaof’ in Roermond (Roermond 2011).

M. Heemels, ‘In paradisum deducant te Angeli? Sociale status en rites de passage na het overlijden in Roermond tussen 1870 en 1940’, in: Studies over de sociaal-economische geschiedenis van Limburg. Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg deel LVI (2011) 76-107.

Natuurlijk Roermond, ontdek de groene gemeente Roermond
onder redactie van Math de Ponti, Olaf Op den Kamp, Wouter Jansen en Wilbert Dekker,
Eerste druk 2011, tweede druk 2012,
Stichting Natuurpublicaties Limburg in opdracht van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg 142-147.
hier te downloaden

J. Vaessen, ‘Het Oude Kerkhof’, in: L. Wolters (red.), Roermond. Beeld van een stad (Roermond 2012), 168-175.

J. Vaessen, 'Het Oude Kerkhof', in: Jaarboek/Jahrbuch 2013, Overkwartier van Gelre/Wachtendonk-Wankum (D.), 131-139.

J. Vaessen, "Dood, maar niet vergeten". Graven en grafkelders op ‘d’n Aje Kirkhaof’ in Roermond (Roermond, tweede uitgebreide druk 2015).

M. Heemels en R. Dückers, ‘Grafstijlen op de Roermondse begraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’ tussen 1870 en 1940’, in: Studies over de sociaaleconomische geschiedenis van Limburg. Jaarboek van het Sociaal Historisch Centrum voor Limburg deel LX (2015) 86-145.

E. Munnichs, De laatste rustplaats. Executie en herbegraving van de in het Elmpterwald gefusilleerde slachtoffers, in: Spiegel van Roermond 2016, 118-129.

M. Heemels, 'Op den akker des doods, waar allen gelijk worden...' Begraafcultuur in Roermond 1870-1940 (Hilversum 2016).

C. van Heel m.m.v. H. van der Bruggen, 'Dominee Willem Frederik Caspar Johannes van Heel (1836-1899), predikant te Roermond van 1863 tot 1897', in Spiegel van Roermond 2016, 112, 113

J.Vaessen, 'Van 'pharmacien' tot apotheker. Roermondse apothekers door de eeuwen heen', in Spiegel van Roermond 2017, 237, 262.

Medewerkers GAR, 'Honderdvijftig, Gemeentearchief Roermond 1866-2016', 216, 217

C.Venhorst & B.Mathijssen, 'Dood', Wegwijs in de Nederlandse uitvaartcultuur (Uitgeverij Parthenon 2017), 62, 63, 73, 85.

Stichting 'Tussen Roer en IJzeren Rijn', Wetenswaardigheden over Roermond-Zuid (2017), 22 t/m 27 en 40 t/m 43.

Harry Strijkers, Max Guillaume (1877-1944). Verdienstelijk Roermonds musicus, componist en dirigent, in 'Spiegel van Roermond' 2019, 12 t/m 31

Léon Gilissen, Het rouwbeklag van François Stoltzenberg. Een familieverkenning vanuit de grafkapel, in 'Spiegel van Roermond' 2019, 32 t/m 43

John Vaessen, ‘Dood, maar niet vergeten’. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ in Roermond. (Roermond, derde uitgebreide druk, 2019)

Terebinth, tijdschrift voor funerair erfgoed januari 2019
Terebinth, tijdschrift voor funerair erfgoed december 2019
Uitvaartinformatie.nl