Links op deze pagina onder het gedicht, is een selectie te zien van foto's op het oude kerkhof gemaakt in de verschillende seizoenen, ook zijn er foto's van graven en/of details te bekijken.

Verhalen rond het Oude Kerkhof

In de midweekse bijlage ViaRoermond van het dagblad De Limburger zijn de afgelopen maanden door diverse auteurs in de historische rubriek 'Van nul tot nu' verhalen met betrekking tot personen, gebeurtenissen of overleveringen uit Midden-Limburg gepubliceerd. Het gemeentearchief van Roermond (GAR) heeft in overleg met de auteur voorgesteld de tot nu toe verschenen verhalen die gerelateerd zijn aan het Oude Kerkhof te bundelen en ze onder de naam: ‘Verhalen rond het Oude Kerkhof’ online te zetten, zodat ze door iedereen die erin geïnteresseerd is, geraadpleegd kunnen worden.

De verwachting is dat er na verloop van tijd 32 publicaties op de site te lezen zullen zijn. Verreweg de meeste verhalen zijn ontleend aan het boek 'Dood, maar niet vergeten' van auteur John Vaessen, uitgegeven door de Stichting Oude Kerkhof. De op de site van het GAR aanwezige beschrijvingen zijn in het algemeen uitgebreider en kunnen beschouwd worden als een waardevolle aanvulling op de in 2019 verschenen derde uitgebreide druk van het boek.

De uitzending "Op transport naar het noorden" van Fryslan doc over de evacuatie van de Roermondse burgers naar Friesland en Groningen in de winter van 1945 is ook nog terug te zien via npostart-gemist.

https://www.npostart.nl/fryslan-dok/31-10-2020/POW_04514572

Foto: Harrie Hermkens

_______________________________________________________________________________________________________________________________

Traditiegetrouw wordt elk jaar op 2 november, Allerzielen, om 08:00 uur 's ochtends door de Bisschop van Roermond een Heilige mis opgedragen in de bisschoppenkapel op het Oude Kerkhof van Roermond. Dit jaar is deze mis in zeer besloten kring opgedragen vanwege alle beperkingen rondom Corona. Ook de traditionele allerzielentocht op het oude Kerkhof is om deze reden niet doorgegaan. De Bisschop kon vanwege ziekte helaas niet aanwezig zijn om de mis op te dragen. Hulpbisschop Everard De Jong nam hem waar. Na de mis is hulpbisschop De Jong nog afgedaald in de bisschoppelijke grafcrypte voor een gebed en meditatie ter nagedachtenis aan alle overleden bisschoppen van het Bisdom roermond.

Om iedereen de kans te geven deze traditionele eucharistieviering bij te wonen is deze volledig opgenomen. Op maandag 2 november om 19:00 uur wordt deze uitgezonden door de lokale omroep ML5 en is in grote delen van Midden Limburg te ontvangen. De viering is maandagavod ook te zien op de website van ML5

https://youtu.be/bdrq3hWwajM

Op transport naar het Noorden (evacuatie januari/februari 1945)

f9475041-omrop-fryslan-naar-het-noorden-1

Foto: Harrie Hermkens

PERSBERICHT Fryslân DOK

In de laatste oorlogsmaanden moest Friesland plotseling twintigduizend Limburgse vluchtelingen herbergen. De Duitsers hadden besloten zich te verschansen in Roermond en de inwoners werden op de trein gezet. In de documentaire vertelt documentairemaker Gerard van der Veer hun verhaal.

Zestien transporttreinen naar het noorden

In januari 1945 waren de gevechten tussen Duitse troepen en de geallieerden bij de Maas in Midden-Limburg zo heftig geworden, dat de bezetter besloot zich te verschansen in Roermond.
Er kwam een grootschalige gedwongen evacuatie op gang. Ruim dertigduizend mensen uit Roermond en de omliggende dorpen werden op transport gezet naar het noorden van het land. Zestien treintransporten in vier weken tijd, onder erbarmelijke omstandigheden. De treinen maakten lange omwegen door Duitsland en werden dan beschoten door geallieerde vliegtuigen. Op 7 februari 1945 kwamen 15 inzittenden om het leven en raakten 35 zwaargewond.

Groot beroep op Friese bevolking

Ongeveer twintigduizend evacués belandden in Friesland, de overige in Groningen en Drenthe. Het huisvesten van zoveel vluchtelingen deed een groot beroep op de Friese bevolking. Wie weigerde de toegewezen evacués op te nemen, liep het risico uit huis gezet te worden. Leeuwarden fungeerde als doorgangsstad, waar de evacuatiedienst zorgde voor de eerste opvang en ontsmetting van de Limburgse evacués.

Verschil in taal en godsdienst

Het verschil in taal, godsdienst en voeding tussen de Friezen en de Limburgers zorgde soms voor wrijving, maar toch overheerste een gevoel van saamhorigheid.
De Limburgse evacués kregen in veel dorpen een ruimte om de mis te houden. Na de bevrijding kwamen de verhoudingen meer onder druk te staan. De Limburgers wilden snel terug naar huis, maar door de chaos en gebrek aan reismogelijkheden moesten sommigen langer blijven.

Regionaal en landelijk te zien

Fryslân DOK: ‘Op transport naar het noorden’

Zaterdag 31 oktober, 15.30 uur, NPO2 (Nederlands ondertiteld, herhaling 1 november 13.10 uur).
Zondag 1 november, 17.00 uur, Omrop Fryslân (herhaling ieder uur).

Rondleidingen nog wel mogelijk op beperkte schaal.

Rondleidingen op beperkte schaal zijn nog steeds mogelijk. De door de overheid afgekondigde regelgeving en adviezen beperken ons wel zeer in de groepsgrootte. Samenkomst in de buitenlucht en op gepaste afstand is beperkt tot 4 personen. Dit betekent dat er 3 personen plus 1 gids samen mogen komen. De kosten zijn hierdoor per persoon hoger dan gebruikelijk maar nog steeds tegen redelijke prijs. Per groepje rekenen wij 15€. Grotere groepen worden opgedeeld in groepjes van 3 personen maar dan bedraagt de prijs zoals gebruikelijk 3€ per persoon totaal. U dient er ook rekening mee te houden dat er geen toilet beschikbaar is. Bij de bevestiging van de reservering zal een protocol gevoegd worden dat opgevolgd dient te worden. Dit uiteraard om de veiligheid zoveel mogelijk te kunnen garanderen.

Foto's Wim Bongaerts

Voor inlichtingen en reserveringen:

Telefoon : 06 13574357

Bij geen gehoor : 06 48211138

Mail : mathieubeeren@ziggo.nl

Traditionele allerzielenloop 31 oktober gaat niet door

Kijk hier Matinee van Guus Rusing met John Vaessen op het Oude Kerkhof. De aanleiding voor de uitzending is de uitgave van de derde druk van "Dood maar niet vergeten" van John Vaessen. In Roermond is dit boek te koop op diverse plaasten o.m Boekhandel Boom, boekhandel Plantage, Cafe Aad Remunj en de Kleine Tovenaar in Maasniel. Ook bij rondleidingen van de Stichting Oude Kerkhof te koop.

Matinee met Guus Russing en John Vaessen over het boek: "Dood Maar Niet Vergeten"

Beste vrienden van het Oude Kerkhof Roermond. Wij nemen deel aan de Clubsupportactie van Rabobank Wij proberen hiermee een bijdrage te verkrijgen voor de restauratie van twee antieke graftrommels. Over deze graftrommels zie het eerdere bericht op onze website

Onlangs brachten wij een bezoek aan Veenhuizen. Wij bezochten het graftrommelmuseum c.q. restauratieatelier dat beheerd wordt door Pieke en Leo van Doorn. Tijdens de uitreiking van de Gouden Terebinth op 8 februari 2020 in Utrecht, waar ook zij voor genomineerd waren, maakten wij reeds kennis met het echtpaar.

Bij het museum hoort tevens een restauratieatelier waar oude graftrommels voor verval gered worden om zo voor het nageslacht bewaard te worden.
De Stichting Oude Kerkhof kwam onlangs door schenking in het bezit van 2 antieke graftrommels die oorspronkelijk op het Oude Kerkhof jarenlang op een graf hebben gestaan. Vanwege de slechte staat van deze trommels namen wij deze mee naar Veenhuizen ter beoordeling.

Een graftrommel is een gift die als eerbetoon aan een overledene geschonken werd door familie, maar ook veelal door collega’s, buurtgenoten, vereniging of schoolgenoten. Een graftrommel is meestal rond of ovaal van vorm, tussen de 50 en 80 cm groot en is gemaakt van metaal van blik of zink. Andere vormen komen ook voor. De trommel bevat meestal een bloemenkrans, gemaakt van metalen bladeren en porseleinen bloemen. De diverse soorten bloemen en bladeren hadden hun eigen symboliek. Vaak bevat de krans ook nog een zogeheten letterlint van metalen letters als laatste groet. De trommel die meestal apart van de bloemenkrans vervaardigd werd door de plaatselijke smid of koperslager, werd afgedekt met een glasplaat en als een soort vitrine op een standaard op het graf geplaatst. Er zijn ook graven bekend waarbij de trommel in het monument zelf verwerkt is. Op het Oude Kerkhof in Roermond zijn ook graftrommels in grafkelders aangetroffen. Hierbij is niet duidelijk of ze oorspronkelijk op de familiegraven geplaatst waren of al meteen in de grafkelder zijn geplaatst. Rond 1850 tot de jaren veertig van de 20e eeuw waren de graftrommels populair. Diverse ateliers maar ook steenhouwers hielden zich bezig met het vervaardigen van bloemenkransen. Het is niet helemaal duidelijk waar het gebruik van graftrommels oorspronkelijk gestart is. Zowel in Nederland als ook in Frankrijk, België en Duitsland kwamen tegelijkertijd graftrommels in omloop. Behalve metalen bloemenkransen met porseleinen bloemen werden ook kransen vervaardigd van glaskralen in allerlei verschijningsvormen. Kransen van dit materiaal waren kostbaarder en kwamen meer voor in België en Frankrijk.
In Limburg zat in Voerendaal een grafkransenfabriek, Verhoeven-Beckers, die tevens het alleenrecht had op het vervaardigen van kransen met gekleurde palmen.
De schatting is dat ooit op Nederlandse begraafplaatsen 25000 graftrommels aanwezig waren. Ook op het Oude Kerkhof in Roermond stonden er velen. Op oude foto’s van het kerkhof komen wij ze geregeld tegen. Er zijn nu in Nederland slechts een 1000-tal exemplaren bewaard gebleven. Op het Oude Kerkhof zelf zijn een klein aantal bewaard gebleven in grafkelders en enkele jaren geleden heeft de Stichting Oude Kerkhof vier exemplaren, ook na schenking, laten restaureren en tentoongesteld in het lijkenhuisje.

De meest gebruikte materialen voor de bloemenkransen zijn blik, zink en in mindere mate aluminium. De blik- of ijzervariant is veelal te herkennen aan de roestvorming en komen voornamelijk uit Duitsland. Zinken kransen roesten niet, maar vertonen wel andere oxidatiesporen. De zinken kransen kwamen voornamelijk uit Frankrijk en België. Na de tweede wereldoorlog raakte de traditie om graftrommels te plaatsen in onbruik. Onder invloed van weersomstandigheden, gebrekkig onderhoud en ook door het ruimen van kerkhoven verdwenen veel trommels of raakten in verval.

Zoals al vermeld heeft het museum in Veenhuizen ook een eigen restauratieatelier. Na een lange autorit werden wij hartelijk ontvangen door Pieke en Leo van Doorn. Wij hebben de geschonken trommels ter beoordeling aangeboden. Na een grondige inspectie konden wij met zekerheid vaststellen dat het hier Duitse grafkransen betrof. De constatering dat de kransen in een veel betere conditie zijn dan in eerste instantie werd aangenomen, deed ons deugd. Dit hadden wij niet verwacht. Wij hebben de trommels achtergelaten en inmiddels is na een uitgebreide offerte de opdracht verstrekt om de graftrommels te restaureren. Wordt vervolgd dus.

----------------

Het museum bevindt zich in het Drentse Veenhuizen en als u in de buurt bent zeker een bezoekje waard.
Voor info en bezoek www.stichtinggraftrommel.nl

Geraadpleegde bron voor dit artikel:
“Graftrommels en (kunst)grafkransen in Nederland” van Leon Bok en Evrt-Jan Halkus

Vrijdag 11 september 2020 is een stralende nazomerdag. Een beperkt aantal genodigden komt samen voor een bijzondere herdenking. Vanwege Covid 19 restricties is vooraf bewust geen ruchtbaarheid gegeven aan deze gebeurtenis.

Exact 73 jaar geleden, op 11 september 1947, vertrekt onder dezelfde weersomstandigheden vanuit het stadhuis aan de Markt van Roermond een droeve stoet door het centrum richting begraafplaats nabij de Kapel in ’t Zand, toen nog niet het Oude Kerkhof genaamd. De Koninklijke Harmonie en de Fanfare Onze Lieve Vrouwe in ’t zand begeleidt de stoet met treurmuziek, langs de kant staan honderden Roermondenaren om de laatste eer te bewijzen aan de 14 mannen die in december 1944 na een standgericht o.l.v. Commandant Ulrich Matthaeas doodgeschoten zijn in de bossen van het Elmpterwald (Lüsenkamp). Een maand tevoren zijn na lang speurwerk eindelijk de lichamen gevonden en geborgen op de plaats van executie. De stoet is indrukwekkend. Op karren, getrokken door paarden, staan als stille getuigen van de oorlogsmisdaad, overladen met bloemen de 14 kisten. Op de begraafplaats, thans het Oude Kerkhof geheten, worden zij te ruste gelegd. Omdat de Gemeente in 1949 het besluit neemt de begraafplaats te sluiten en te ruimen worden de lichamen tezamen met andere burgerslachtoffers in 1950 overgebracht naar de nieuwe begraafplaats “Tussen de Bergen”.

De plek op het “Oude Kerkhof” waar zij samen met andere oorlogsslachtoffers begraven lagen is altijd leeg gebleven. Niets herinnerde nog aan de slachtoffers die hier ooit lagen. In 1996 heeft de Duitse gemeenschap van Niederkruchten een monument, mahnmal, opgericht op de Luzenkamp ter nagedachtenis aan de executie van de dertien onschuldige burgers en een Poolse krijgsgevangene.
John Vaessen heeft samen met een aantal anderen het initiatief genomen om eindelijk ook op Nederlands grondgebied gepaste aandacht te geven aan deze vreselijke gebeurtenis. Dit heeft uiteindelijk geresulteerd in een mooi uitgevoerd blijvend monument. De Gemeente Roermond heeft dit financieel mogelijk gemaakt. De door de steenhouwer toegevoegde porseleinen medaillons geven de mannen definitief een gezicht.

De bijeenkomst op 11 september 2020 is bijgewoond door negen familieleden van 4 slachtoffers. Verdere aanwezigen zijn o.a. burgemeester Rianne Donders van Roermond, burgemeester Karl-Heinz Wassong van Niederkruchten, bestuur en vrijwilligers van de Stichting Oude Kerkhof, Stichting voettocht 30 december, vertegenwoordigers van de gemeente Roermond, initiatiefnemers John Vaessen en Wim Kemp, Bond van Wapenbroeders, Comité 4 mei en de steenhouwer John Beckers.

Voorzitter Mathieu Beeren spreekt het welkomstwoord. Hij wordt gevolgd door burgemeester Rianne Donders, die in haar toespraak duidelijk laat merken dat zij zich oprecht in deze geschiedenis verdiept heeft en op de voor haar kenmerkende manier de verbinding legt tussen de historische feiten, persoonlijk gevoel en het belang van de waarde van vrijheid.
Burgemeester Karl-Heinz Wassong van Niederkruchten die ook meermaals in vloeiend Nederlands sprak tijdens de bijeenkomsten in december bij het monument op de Luzenkamp legt ook de nadruk op “steeds weer dreigende gevaren van verachtelijke krachten die bezig zijn dit “huis der vrede” duurzaam te beschadigen of te verstoren”.

Na een passende muzikale onderbreking voert John Vaessen, namens de initiatiefnemers van het monument, het woord. Met complimenten aan burgemeester Donders vanwege haar grondige speurwerk schetst hij de gebeurtenissen op en rond 11 september 1947. Het feit dat Ulrich Matthaeas, die het bevel tot executie gaf, nooit verantwoording heeft afgelegd en de zaak als afgedaan ervoer, wordt door John Vaessen benadrukt. Voor de getroffen families was het verre van afgedaan. Op indrukwekkende wijze besluit hij zijn toespraak met het afzonderlijk noemen van de namen, de leeftijden en de beroepen van alle slachtoffers. Het oudste slachtoffer werd 48 jaar, de twee jongste slechts 16 jaar.

Vanwege de voorgeschreven 1,5 meter afstand is er voor gekozen om in een processie langs het monument te lopen. Familieleden zetten symbolisch 14 kaarsen neer, gevolgd door het plaatsen van zonnebloemen in vazen naast het monument door alle andere aanwezigen.

Omringd door kaarsen en bloemen staat het monument in zacht zonlicht. De namen en vooral gezichten van deze veertien mannen mogen nooit vergeten worden.

Na de gebruikelijk winterstop werden we direct geconfronteerd met de corona-uitbraak en waren wij gedwongen om alle activiteiten op het Oude Kerkhof stil te leggen. Lang bleef onduidelijk hoe lang dit zou gaan duren maar nu is er dan toch eindelijk goed nieuws. De individuele rondleidingen op aanvraag kunnen weer doorgang vinden. De eerder aangekondigde gratis openbare rondleidingen blijven voor dit jaar geschrapt. Rondleidingen op aanvraag zijn weer mogelijk. Bij de bevestiging van de reservering zal een protocol gevoegd worden dat opgevolgd dient te worden. Dit uiteraard om de veiligheid zoveel mogelijk te kunnen garanderen.

De kosten bedragen 3€ per persoon met een minimum van 15€ bij 1 t/m 5 personen

In maart hebben wij middels een artikel in weekblad Via Limburg een oproep gedaan om enthousiastelingen te werven die graag rondleider willen worden op ons mooie Oude Kerkhof. De oproep had succes want 8 personen hebben zich gemeld. Vanwege de coronamaatregelen konden wij echter nog niet starten met een opleidingstraject. Wel hebben de aspiranten voldoende documentatiemateriaal ontvangen om zich al in te lezen. Zaterdag 13 juni was het dan toch zover om daadwerkelijk van start te gaan. John Vaessen en Maurice Heemels hebben een uitgebreid programma samengesteld om de nieuwe vrijwilligers van voldoende kennis en vaardigheden te voorzien om zelfstandig rondleidingen te kunnen verzorgen. Onder een stralende zomerzon kwam de voltallige groep bijeen op het Oude Kerkhof om kennis te maken met elkaar en om de eerste rondgang te maken. Uit naam van het bestuur en alle vrijwilligers van de Stichting Oude Kerkhof heten wij de aspirant rondleiders van harte welkom en wensen wij hen veel succes met het hele traject. Een geweldige aanwinst voor de Stichting Oude Kerkhof.

Op 6 juni 1944 startte met de landing van de geallieerden in Normandië de bevrijding van Europa. De Bond van Wapenbroeders Roermond organiseerde op dezelfde datum 76 jaar later op het Oude Kerkhof de jaarlijkse herdenking van de Roermondse oorlogsslachtoffers. Waar normaal altijd veel belangstellenden bij aanwezig zijn was de bijeenkomst ditmaal in besloten en kleine kring vanwege het Coronagebeuren. Hoewel klein van opzet was de beleving extra intens.
Vicevoorzitter Lia Schroeders heette de aanwezigen, waaronder Locoburgemeester Mevrouw Marianne Smitsmans, van harte welkom.
Hub Aendekerk, lid van de Bond voor Wapenbroeders hield een korte, mooie toespraak. Mathieu Beeren lid van de wapenbroeders, gaf bij de graven van de Roermondse slachtoffers en de graven van de Geallieerden een toelichting over wie er begraven ligt met een persoonlijk verhaal. Bij nagenoeg alle graven werden bloemen gelegd. Bij de graven van de geallieerde slachtoffers werd 1 minuut stilte gehouden. Het blazen van de Last Post door Jean Pisters maakte de beleving compleet. Tot slot brachten de aanwezige Wapenbroeders een eregroet.
Het werd een sobere, maar indrukwekkende plechtigheid. Wij hopen dat de volgende herdenking weer op gebruikelijke manier kan plaatsvinden en belangstellenden voltallig aanwezig kunnen zijn.

In het kader van 75 jaar vrijheid Roermond is het boekje “Stille getuigen” in 1995 uitgegeven op initiatief van de Roermondse vrouwenraad nu ook als app beschikbaar. Het betreft een fotografische rondgang langs grote en kleine monumenten in Roermond, Swalmen, Herten en Maasniel.
Op initiatief van de Gemeente Roermond is deze app gemaakt door vier scholieren van BC Schöndelen te weten Jip van Hoef, Bas Meuwissen, Stef Halmans en Koen van Dooren. Zij hebben op eigentijdse wijze de oorlogsmonumenten binnen de Gemeente Roermond in beeld gebracht en beschreven.
Ook het onlangs geplaatste monument op het Oude Kerkhof voor de 13 Roermondenaren en een Pool die in december 1944 gefusilleerd zijn bij de Luzenkamp is hierin opgenomen.
Een waardevol naslagwerk en bijzonder dat dit door scholieren gemaakt is. De app is beschikbaar via Apple’s Appstore voor IOS en Google Playstore voor Android

In het depot van het Historiehuis bevindt zich een originele Lijk - of Dodenplank. Omdat dit historische object voorlopig niet meer geëxposeerd wordt, leek het de Stichting Oude Kerkhof een goed idee, de plank aan de stichting tijdelijk uit te lenen voor plaatsing in het museale lijkenhuisje, zodat rondleiders bezoekers kunnen vertellen over dit bijzondere voorwerp. Bij nader inzien bleek dit helaas niet mogelijk te zijn omdat de plank dan onderhevig zou zijn aan temperatuursverschillen die van invloed zouden kunnen zijn op de conditie ervan. Medewerker Collectie Cuypershuis, Annemieke Broeke was echter zo vriendelijk een archieffoto van het object ter beschikking te stellen en Koos Hussem, directeur Media Solutions X-Cago BV liet op verzoek van de stichting deze afbeelding in de juiste proporties uitvergroten en voor expositie geschikt maken. Voor hun pro deo medewerking is de stichting hen zeer erkentelijk. Vanaf 15 mei 2020 is de ‘replica’ tijdens rondleidingen in het lijkenhuisje te bezichtigen.
Van de negentiende eeuw tot aan de Tweede Wereldoorlog was het als teken van rouw gebruikelijk om een dodenplank te plaatsen bij het huis van een opgebaarde overledene. Dit gebeurde zowel in Limburg als in het Duitse grensgebied. De plank bleef bij het sterfhuis geplaatst zolang de overledene in het huis aanwezig was. Bij een dode van het mannelijke geslacht stond de plank rechts van de voordeur, in het andere geval links. Bij het passeren van het huis bood men respect voor de overledene.

Een zeldzame (!) verwijzing naar het gebruik van de lijkplank in Roermond treffen we aan in Civitas Ruraemundensis. Gedenkboek ter gelegenheid van het zevenhonderd-jarig bestaan van Roermond als stad (Roermond 1932) 329-330.

De voorzitter van de Stichting Oude Kerkhof Mathieu Beeren is vandaag onderscheiden als Lid van de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester mevr, Rianne Donders bracht hem het blijde nieuws per telefoon. De officiële uitreiking zal op een later tijdstip plaatsvinden. Wij feliciteren Mathieu namens bestuur en alle vrijwilligers van harte met dit verdiende lintje. Een afvaardiging van het bestuur heeft de felicitaties met bloemen, op gepaste afstand, overgebracht.
De officiële argumentatie van de Gemeente Roermond:

De heer Mathieu Beeren is al 40 jaar betrokken bij de EHBO - vereniging Maasniel. Niet alleen als lid maar in de periode tussen 1980 en 2015 was hij onder meer ook voorzitter en coördinator opleidingen en hield hij de ledenadministratie bij. Sinds enkele jaren is hij vertrouwenspersoon van de EHBO- vereniging. Leden met een schokkende EHBO ervaring kunnen altijd bij de heer Beeren terecht voor een vertrouwelijk gesprek en hulp bij de verwerking. Vanaf 2007 is de heer Mathieu Beeren als vrijwilliger betrokken bij de Stichting Het Oude Kerkhof. Hij coördineert en geeft zelf ook rondleidingen op deze begraafplaats. In 2013 trad hij toe tot het bestuur van deze stichting, waarvan hij vanaf 2015 voorzitter is. Zijn kennis over de bijzondere graven, de personen en de historie van de begraafplaats is groot en zijn manier van omgaan met mensen is bijzonder prettig. In 2017 werd hij voorzitter van het Kapeller Kwartier (de 4K’s), waarin naast de begraafplaats, het Kruiswegpark, de kerk Kapel in ’t Zand en de Kapelse Meule zijn vertegenwoordigd. Van mei 2013 tot 28 mei 2016 was de heer Beeren bestuurslid en vice-voorzitter van het Overkwartier Gelre. In februari 2018 werd hij bestuurslid van de Bond van Wapenbroeders, afdeling Roermond en Venlo. Hij onderhoudt contacten met zieke leden of leden die een steuntje in de rug kunnen gebruiken.

In de crypte van de bisschoppenkapel op de begraafplaats zijn nagenoeg alle bisschoppen bijgezet die het bisdom Roermond kende na het herstel van de Bisschoppelijk hiërarchie in 1853. Josephus Hubertus Drehmans was de 3e bisschop, voorgegaan door Bisschop Paredis en Bisschop Boermans. Hij werd in 1900 als Bisschop gewijd. Hij was een sterke persoonlijkheid en hield zich vooral bezig met maatschappelijke problemen. Hij maakte zich verdienstelijk voor de katholieke vakbonden en het Roermondse verenigingsleven. Hij overleed in 1913.

Onlangs zijn er unieke filmbeelden opgedoken van de begrafenis van Bisschop Drehmans in 1913. Op diverse locaties zijn opnames gemaakt. Zo is er in het begin van het filmpje duidelijk de zwartbroekstraat in beeld. Het uitgaan van de dienst in de Kathedraal met het plaatsen van de kist in de lijkkoets bevat zeldzame filmbeelden van Pierre Cuypers. Kort is hij in beeld. Hij is te herkennen aan de sjerp die hij draagt. Bij het afdalen van de trap zet hij zijn hoge hoed op. In de stoet lopen een groot aantal geestelijken mee waaronder duidelijk te herkennen Laurentius le Bron de Vexela.

De aangekondigde gratis rondleiding van 22 maart, 5 april en 3 mei 2020 op het Oude Kerkhof Roermond gaan helaas niet door. Gezien de onzekere situatie m.b.t. de ontwikkelingen rondom het Coronavirus wil het bestuur van de Stichting Oude Kerkhof geen onnodige risico’s nemen en heeft derhalve besloten onze geplande activiteiten tot nader bericht op te schorten. Verdere informatie zal onder meer via de website en andere gebruikelijke kanalen gepubliceerd worden.

Op zondag 22 maart vindt de eerste door de Stichting Oude Kerkhof aangeboden gratis rondleiding in 2020 plaats over de uit 1785 stammende stadsbegraafplaats ‘Nabij Kapel in ’t Zand’, zoals de officiële benaming luidt. Voorafgaand aan deze wandeling is er om 13.00 uur een korte inleiding met fotopresentatie in zaal ‘Aad Remunj’, Herkenbosscherweg 10, schuin tegenover de begraafplaats. Gedurende de twee uur durende rondleiding zullen alle vijf geloofsgedeelten en daarmee markante laatste rustplaatsen en locaties van dit rijksmonument worden bezocht.
De duidelijke zichtbare indeling in religieuze gedeelten, de begraafklassen, het relatief grote aantal grafkelders (53), het vele smeed-en gietijzer, de talrijke monumentale graven en de bijzondere flora maken ‘den Aje Kirkhaof’ bovendien een monumentale dodenakker van formaat. In een tijd waarin crematie nog geen rol van betekenis speelde en vrijwel elke Roermondenaar die overleed er werd begraven was de begraafplaats de ultieme uitdrukking van de sociale verhoudingen in de stad Roermond. Het is niet alleen een plek waar een enorme hoeveelheid genealogische informatie zichtbaar is, maar ook het tastbare overblijfsel van een verdwenen samenleving. Hier liggen in de meest letterlijke zin van het woord de Roermondenaren die tussen 1750 en 1950 de historie van de stad medebepaald hebben. Daaronder bevinden zich niet alleen geestelijken, politici, leden van de rechterlijke macht, edelen, industriëlen en middenstanders, maar ook kunstenaars, medici, notarissen, architecten, stadsfiguren en kermisexploitanten. Vele graven herinneren bovendien aan de Tweede Wereldoorlog die vooral op het joodse gedeelte in het bijzonder gekenmerkt worden. Het is die dag onder meer mogelijk de crypte van de bisschoppenkapel te bezoeken, evenals andere grafkapellen die voor deze gelegenheid opengesteld zullen worden. Diverse grafkelders zijn te bezichtigen en is het toegestaan er met een gids in af te dalen.
De rondleiding op zondag 22 maart is de eerste in een reeks van vijf gratis rondleidingen in 2020, georganiseerd door de Stichting Oude Kerkhof. Aanmelding is niet nodig. Uiteraard blijft het altijd mogelijk individueel een rondleiding te reserveren. Er zijn geen restricties betreffende de groepsgrootte.

Op 1 maart 2020 was het 75 jaar geleden dat Roermond definitief bevrijd werd van de Duitse bezetting. Met de vrijheid in zicht begon voor Roermond in het najaar van 1944 een verschrikkelijke laatste oorlogswinter. Roermond was frontstad met de Maas en Roer als scheidslijn. Een winter van verschrikkingen zoals de diverse bombardementen, de executie van onderduikers, de deportatie van 2800 Roermondse mannen en de evacuatie van de resterende bevolking naar het Noorden van Nederland met alle vreselijke gebeurtenissen daaruit voortkomend.
Op 1 maart 1945 in de vroege ochtend trok Majoor-Generaal John B. Anderson met zijn manschappen Roermond binnen over de Roer vanuit het zuiden. Roermond was eindelijk bevrijd.

Roermond heeft deze gebeurtenissen 75 jaar later uitgebreid herdacht op 1 maart 2020. Op diverse locaties is hierbij stilgestaan. In de ECI, Maasniel en Swalmen waren in de ochtend herdenkingen en activiteiten.

-----------------------Maasniel Piet Touw-------------------------------------------------Maasniel monumentnument

----------------Maasniel kranslegging ----------------------------------Graf Piet Touw

Op de gemeentelijke begraafplaats “Tussen de Bergen” was een herdenking met kranslegging georganiseerd door de Gemeente Roermond. Voorgegaan door de Bond van Wapenbroeders trok een groep belangstellenden naar het oorlogsmonument en laatste rustplaats van Roermondse burgerslachtoffers van het oorlogsgeweld. De Burgemeester van Roermond, mevr. Rianne Donders- de Leest, opende met een toespraak waarin zij nadrukkelijk alle slachtoffers herdacht mede onze vrijheid zoals wij die nu kennen. John Vaessen stond uitgebreid stil bij de slachtoffers van de Duitse wreedheden. Hij benoemde ondermeer de 14 Roermondse mannen gefusilleerd bij de Luzenkamp in december 1944, de diverse slachtoffers van de bombardementen en de omgekomen Roermondenaren die beschoten zijn in de treinen tijdens de evacuatie. Na het blazen van de “Last Post” en een minuut stilte werd een krans gelegd door Burgemeester van Roermond, mevr. Rianne Donders- de Leest, geflankeerd door 2 scouts en diverse aanwezige kinderen. Opvallend was dat onze Burgemeester de kinderen nadrukkelijk betrok bij het gebeuren.

John Vaessen vertelt over 75 vrijheid en verwijst ook naar oorlogsslachtoffers die begraven liggen op het Oude Kerkhof.

Verdere activiteiten deze middag waren een kranslegging aan de Andersonweg in aanwezigheid van kleinkinderen van Majoor-Generaal John B. Anderson, een historische tocht met legervoertuigen, een grote en drukbezochte speciale herdenkingsdienst in de St. Christoffel Kathedraal en afsluitend het ontsteken van het “Vrijheidsvuur” voor het stadhuis.

Op het Oude Kerkhof is onlangs een monument geplaatst op de plek waar de in december 1944 vermoorde Roermondenaren tijdelijk herbegraven zijn geweest. Dit monument zal op een nog nader te bepalen moment officieel onthuld worden.

Op het Oude Kerkhof bevindt zich het graf van de destijds vermaarde dirigent van de Koninklijke Harmonie Roermond, Max Guillaume (1877-1944).
Rond Kerstmis vorig jaar ontving het bestuur van de ‘Keuninklikke’ een mail van Susan Hill uit Somerville, Massachusetts USA. Via Google had ze de website van de Harmonie gevonden en was zo in de gelegenheid om contact te leggen met het bestuur om haar een bijzonder verhaal mede te delen dat toevallig ook gerelateerd is aan de bevrijding van Roermond.
Het blijkt dat de familie Hill al 75 jaar lang een bijzonder dirigeerstokje in haar bezit heeft dat in 1909 door de Roermondse goud-en zilversmid François Plaghki geschonken is aan de toenmalige dirigent van de ‘Keuninklikke’ Max Guillaume. Graag zou zij meer willen weten omtrent de omstandigheden waaronder de baton destijds in het bezit van deze Roermondse dirigent gekomen is. Omdat de Harmonie het druk heeft met repetities en uitvoeringen heeft het bestuur John Vaessen als zijnde bekend met de geschiedenis van de Koninklijke Harmonie en het Oude Kerkhof gevraagd het mailcontact met de familie Hill te onderhouden.
De grootvader van Susan Hill, Bernard Merson, diende als militair gedurende de Tweede Wereldoorlog in het Amerikaanse leger en landde op 6 juni 1944 (D-Day) op Omaha Beach in Normandië. Hij was ingedeeld bij US Army 29th Infantry Division die van 8 december 1944 tot 23 februari 1945, defensieve posities langs de Roer innam. Zijn divisie stootte vervolgens door om op 23 februari de rivier over te steken om via de plaatsen Jülich, Broich, Immerath en Titz, op 1 maart 1945 Mönchengladbach te bereiken. Op diezelfde dag werd Roermond door de 15th Cavalry Group van het 16de Corps US Army onder bevelhebber Major General John B. Anderson bevrijd.

Toen Bernard Merson in 1945 terugkeerde naar de Verenigde Staten was hij in het bezit van het dirigeerstokje van Max Guillaume, voorzien van een zilveren plaatje met daarop de tekst:

Offerte á Monsieur Max Guillaume, directeur de l’Harmonie Royal de Ruremonde, par François Plaghki, juillet 1909.

Het is (nog) niet bekend waarom Max Guillaume dit geschenk destijds van François Plaghki ontvangen heeft.

De familie Hill heeft geen idee hoe, wanneer en waarom Bernard Merson in 1945 in het bezit van de baton gekomen is. Susan Hill is van mening dat deze baton historisch gezien van betekenis zou kunnen zijn voor de Koninklijke Harmonie Roermond en wil het stokje dan ook graag letterlijk aan het gezelschap overdragen omdat het volgens haar in Roermond thuis hoort. Het bestuur van de KHR is uiteraard zeer verheugd met haar voorstel en zal er te zijner tijd een representatieve plek voor aanwijzen.

De familieleden van Bernard Merson (dochter Arrah Jane Hill-Merson en kleindochter Susan Hill) hopen dit jaar vanuit Amerika naar Roermond af te reizen om de baton persoonlijk aan het bestuur van de Koninklijke Harmonie Roermond te overhandigen. Na 75 jaar zal het kleinood, uitgerekend in het jaar dat de bevrijding van Roermond gevierd wordt, weer terugkeren naar de stad van waaruit het in 1945 door één van onze bevrijders, naar aangenomen wordt uit dankbaarheid, is mee terug genomen naar de Verenigde Staten.

Laatste rustplaats Max Guillaume ----Max Guillaume (1877-1944)----Dochter Arrah Jane Hill-Merson, Bernard Merson (midden),
op het Oude Kerkhof--------------------------------------------- kleindochter Sue Hil

Offerte á Monsieur Max Guillaume, directeur de l’Harmonie Royal de Ruremonde,
par François Plaghki, juillet 1909.

Bernard Merson (1913-1970)-------------------- Bernard Merson na zijn terugkeer------ Bernard Merson, tweede van links,-------------------------------------------------------------uit Europa---------------------------- juni 1944 bij NormandieSt.Lo,

In de geschiedenis van de Philharmonie, later Koninklijke Harmonie Roermond, zijn er in de 19de en 20ste eeuw enkele dirigenten geweest die zich bijzonder onderscheiden hebben.

Op 19 juli 1830 behaalde de Roermondse Philharmonie onder leiding van de uit Holzminden (D.) afkomstige dirigent Willem Bayer (1799-1853) een ‘illustere eerste Prysbehaling’ op een concours te Brussel. Deze gebeurtenis heeft destijds zoveel indruk gemaakt dat in Roermond nog zestig jaar na dato deze overwinning jaarlijks gevierd werd. Dit jaar is de ‘Keuninklikke’, vanwege het feit dat het Brusselse concours 190 jaar geleden plaats vond, voornemens er extra aandacht aan te besteden.

Als zoon van de musicus Joseph Nicolas Guillaume, afkomstig uit het Waalse Bouillon was Louis Guillaume (1851-1904), geboren te Brugge (B.), gedurende 32 jaar de ‘directeur’ van de Koninklijke Harmonie. Gedurende zijn leiderschap maakte het muzikale gezelschap een grote periode van bloei door. Hij huwde in 1874 met de uit Luik afkomstige sopraanzangeres Melanie Lardinois.

Eén van hun drie kinderen was de in Roermond geboren Max Guillaume (1877-1944), gehuwd met de uit Parijs afkomstige schilderes Marthe Dupuis. Tot grote vreugde van de leden van de Harmonie volgde hij zijn overleden vader als dirigent van de ‘Keuninklikke’ in 1904 op. Evenals zijn vader nam ’t Menke’, zoals hij amicaal genoemd werd, met de Harmonie deel aan verschillende concoursen . Hij was bovendien een begaafd violist en componist van kamermuziek, cantates en marsen.
Waarschijnlijk geschrokken van de beschieting van een Duitse munitietrein door geallieerde vliegtuigen op 1 september 1944 nabij Kitskensberg overleed hij diezelfde dag aan de gevolgen van een hartinfarct .

Drie generaties Guillaume (m.u.v. Joseph Nicolas Guillaume) zijn begraven op het Oude Kerkhof te Roermond.

(Bronnen: John Vaessen ,‘Dood, maar niet vergeten’. Graven en grafkelders op ‘den Aje Kirkhaof’ in Roermond.
John Vaessen, De illustere ‘Prysbehaling’ door de ‘Philharmonie’ op 19 juli 1830 te Brussel, Spiegel van Roermond, 2008)

De Olympische gedachte ‘meedoen is belangrijker dan winnen’ geldt zeker ook voor de uitreiking van de Gouden Terebinth 2020. Uit 15 inzendingen met drie organisaties genomineerd te worden was al een hele eer. Dat wij niet als winnaar geëindigd zijn maar de Stichting Sovjet Ereveld te Leusden voelt ook zeker niet als een nederlaag. Wij feliciteren voorzitter Remco Reiding daarom ook van harte met de keuze van de jury. Alle drie de kandidaten waren sterk en hebben zich uitgebreid mogen presenteren op zaterdag 8 februari 2020 aan het publiek in de aula van begraafplaats Tolsteeg in Utrecht. Behalve de Stichting Terebinth en jury waren met alle genomineerden veel supporters meegereisd. Roermond was vertegenwoordigd door 14 personen inclusief wethouder Frans Schreurs van de Gemeente Roermond.

Na het openingswoord door de voorzitter van Terebinth, Dhr. Bert Lever, werd het spits afgebeten door Pieke van Doorn van de Stichting tot Behoud van Graftrommels te Veenhuizen. Zij deed uitgebreid verslag over de resultaten die zij tot nu toe behaalden en zij vormen hiermee een waardevolle bijdrage aan het behoud van cultureel en funerair erfgoed. Hierna was het de beurt aan John Vaessen die namens de Stichting Oude Kerkhof ‘D’n Aje Kirkhoaf’ in de schijnwerpers zette. Hij deed dit met het enthousiasme dat wij van hem gewend zijn en zelfs zo fanatiek dat de voorzitter Bert Lever hem adviseerde ook nog tijd voor de derde genomineerde over te laten. Tot slot mocht Remco Reiding, de uiteindelijke winnaar, 20 jaar onderzoekswerk naar gesneuvelde Sovjet-soldaten en dwangarbeiders toelichten. De stichting heeft inmiddels vele onbekende gesneuvelden een gezicht gegeven en ook diverse nabestaanden opgespoord.

Na een korte pauze was het de beurt aan Hans van der Veen met zijn Duitse hertalingen van Nederlandse funeraire poëzie. De jury had zich ondertussen teruggetrokken voor beraad. Uiteindelijk was dan het moment aangebroken dat juryvoorzitter Karel Loeff het juryrapport voorlas. Winnaar van de Gouden Terebinth 2020 was zoals gezegd Stichting Sovjet Ereveld te Leusden. De wisseltrofee en een cheque van 1000 euro werden uitgereikt. Dit bedrag zal besteed worden om nabestaanden de mogelijkheid te bieden het ereveld te bezoeken.
De Stichting Terebinth bood verder aan de andere genomineerden een cheque van 250 euro ter erkenning van hun werk.

Wij zijn als stichting zeer verheugd met de nominatie en het hele proces was een mooie ervaring. Het heeft veel positieve publiciteit voor de begraafplaats opgeleverd. Het bestuur van de Stichting Oude Kerkhof bedankt alle vrijwilligers voor hun bijdragen die tot deze nominatie geleid hebben. In het bijzonder dank voor John Vaessen die het initiatief nam om de Stichting Oude Kerkhof Roermond voor te dragen. Waar de Olympische deelnemers 4 jaar moeten wachten hoeven wij maar 2 jaar te wachten voor een herkansing.

Vandaag zal in Utrecht de uitreiking plaats vinden van de gouden Terebinth 2020. De stichting Terebinth, die zich inzet voor behoud van funerair erfgoed reikt deze prijs elke twee jaar uit aan een organisatie die zich verdienstelijk heeft gemaakt op het gebied van begraafplaats en begraafcultuur. Een grote afvaardiging van 14 vrijwilligers en bestuur zijn in Utrecht aanwezig om de bekendmaking bij te wonen en hopelijk de prijs in ontvangst te nemen. De gemeente Roermond heeft wethouder F. Schreurs afgevaardigd om hierbij aanwezig te zijn. Wij houden de vingers gekruist. Maar zoals ook de Olympische gedachte: Meedoen is net zo belangrijk als winnen.
Vrijdag heeft regionale televisie- en radiozender aandacht besteed aan de nominatie. ’s Ochtends in de vroege radio-uitzending met een live interview en ’s avonds in de uitzending Limburg Centraal.

De ‘Gouden Terebinth’, de tweejaarlijkse prijs die de stichting voor behoud van funerair erfgoed Terebinth in 2015 heeft ingesteld, wordt voor de derde keer uitgereikt. Winnaar van deze prijs is de organisatie/instantie of de persoon die zich volgens de jury in 2018-2019 uitzonderlijk heeft ingezet voor het behoud van de klassieke begraafplaats.

Elk jaar wordt op 27 januari herdacht met als boodschap “Auschwitz nooit meer”. Een waarschuwing aan de huidige en toekomstige generaties, een maning dat dit nooit meer mag gebeuren.

De Gemeente Roermond heeft in het kader van 75 jaar bevrijding een herdenking georganiseerd op 26 januari 2020 die tweedelig was. Een bijeenkomst werd gehouden in de tuinzaal van het stadhuis en buiten op de markt de onthulling van het (tijdelijk) monument Levenslicht, onderdeel van een landelijk project van 104.000 lichtgevende stenen. Stenen zijn belangrijk als symbool zowel in de Joodse herdenkingstraditie als in de Roma- en Sinticultuur. In Roermond zijn 500 stenen ontvangen.

De bijeenkomst in het stadhuis werd door een 100 tal personen bijgewoond. Na het openingswoord en welkom door Burgemeester Mevrouw Rianne Donders waren er toespraken van achtereenvolgens Dhr. Benoît Wesly voorzitter van de Joodse Gemeente Limburg, Mr. Hein van der Bruggen, historicus en Dhr. John Vaessen auteur van het boek “Dood maar niet vergeten”. De toespraken waren indrukwekkend. Burgemeester Donders memoreerde aan de excuses van de Nederlandse regering op deze dag uitgesproken door Premier Rutte. Benoît Wesley, wiens familie grotendeels in Auschwitz vermoord is, refereerde vooral aan het telkens weer oplaaiend antisemitisme in de wereld. Mr. Hein van der Bruggen ging nadrukkelijk in op de geschiedenis van de Joodse bevolking in Roermond en de Jodenhaat die al voorkwam ver voor de 2e wereldoorlog. Mr. Hein van der Bruggen is ook een van de initiatiefnemers van het plaatsen van struikelstenen. Tot slot ging John Vaessen dieper in op de slachtoffers van de Holocaust in relatie tot het Oude Kerkhof. Velen zijn niet begraven op het Joodse deel omdat zij niet terugkeerden maar zij worden wel herdacht en kregen door zijn speech een gezicht. Het geheel werd muzikaal omlijst door het ensemble El Cambio. Zij brachten op sfeervolle wijze diverse Jiddische liederen.

Om 18:00 uur werd op de markt het tijdelijk monument “Levenslicht” onthuld. Symbolisch werden door ondermeer de burgemeester Mevrouw Donders, de cultuurburgemeester Pepijn en vertegenwoordigers van de gemeenteraad van Roermond de laatste stenen toegevoegd. De burgemeester nodigde hiervoor diverse kinderen uit om met haar een steen te leggen want de jeugd moet het verhaal blijven vertellen. Het monument bleef tot woensdag 29 januari 2020 te bezoeken.

In 2021 bestaat de Stichting Oude Kerkhof 25 jaar. In 1996 heeft een groep enthousiastelingen zich het lot van de gesloten begraafplaats aangetrokken om verder verval te voorkomen en dit stenen archief voor het nageslacht te bewaren. Er is in deze 25 jaar veel gerealiseerd en hoewel nog vele restauraties en verbeteringen op ons wensenlijstje staan ligt het kerkhof er mooi bij. Dit alles was niet mogelijk geweest zonder het vele werk en inzet van talloze vrijwilligers. Het bestuur van de Stichting Oude Kerkhof bestaat uit 5 personen en daarnaast is er een groep van een 15-tal vrijwilligers actief. Ieder met zijn eigen specifieke taken en kwaliteiten. Een gedeelte van deze groep doet de rondleidingen. Deels algemene rondleidingen, themarondleidingen maar ook persoonlijke rondleidingen op aanvraag.

Om de rondleidingen en andere werkzaamheden ook in de toekomst te kunnen blijven uitvoeren, zoeken wij nieuwe vrijwilligers. In eerste instantie zoeken wij mensen die zich willen verdiepen in de geschiedenis van het kerkhof en de verhalen over de begraven personen. Na een opleidingstraject (zo mogelijk in een groepje), door meelopen met ervaren gidsen en vooral veel lezen kunnen zij aan de slag om zelfstandig rondleidingen te verzorgen. Een praktijktest rondt het traject tot erkend rondleider af. Een brede interesse in de Roermondse geschiedenis is wel gewenst. Mensen die wel vrijwilliger willen worden, maar geen rondleidingen willen doen worden ook uitgenodigd om te reageren. Er zijn diverse activiteiten en taken waar enthousiaste vrijwilligers voor ingezet kunnen worden. In de aanmelding graag omschrijven waar uw kwaliteiten en wensen liggen.

Hopelijk is uw interesse gewekt of kent u anderen in uw omgeving die wellicht geïnteresseerd zijn. Graag zien wij uw reactie met daarin een korte persoonsomschrijving en motivatie.

U kunt zich aanmelden op ons mailadres info@oudekerkhofroermond.nl. Heeft u nog vragen dan kunt u ook mailen en uw telefoonnummer vermelden dan nemen wij contact met u op.
Laat deze prachtige historie van Roermond niet verloren gaan.

Onlangs is een nieuw graf opgeleverd met de stoffelijke resten van de familie Hoenen. Van de oorspronkelijke grafkelder zoals beschreven op blz. 256 en 257 in het boek “Dood maar niet vergeten” van John Vaessen zijn de rechten overgedragen naar een andere rechthebbende. Omdat de Stichting Oude Kerkhof het historisch belang direct inzag en tevens uit respect naar de overledenen heeft zij bij de Gemeente Roermond aangedrongen om na het schudden van de kelder de resten te (her)begraven in een nieuw zandgraf. Vlak naast de oorspronkelijke grafkelder is dit graf gerealiseerd met behoud van de oorspronkelijke metalen deksel en originele sluitstenen uit de grafkelder. De deksel is geplaatst op een hardstenen rand en de sluitstenen liggen hieronder in een grindbed. De Stichting Oude Kerkhof is zeer verheugd dat dit stukje geschiedenis bewaard wordt en dankt de Gemeente Roermond voor de medewerking.

Achtergrondinformatie uit het boek “Dood maar niet vergeten” van John Vaessen

Grafkelder Hoenen (Vak 5, 185-189)

Eén van de jongste grafkelders op deze begraafplaats (1931), is die van de familie Hoenen-Boymanns.
Afkomstig uit een welgestelde landbouwersfamilie in Heerlerheide werd P.J. Eugène Hoenen (1869-1948) erfgenaam van grondgebied dat later verkocht werd, in eerste instantie vanwege bruinkoolwinning. Het land kwam aan de Staatsmijnen en diende met name de exploitatie van de mijnen Oranje-Nassau I en III. Huize De Köpkensmolen waar Eugène Hoenen in 1869 geboren werd, bestaat nog, zij het dat de daarbij horende grootste watermolen van Heerlen verdwenen is. Hij was gehuwd met de uit het Duitse Herbach afkomstige Maria Boymanns (1873-1936).

Buiten dit echtpaar werd ook hun in Kerkrade geboren en aangenomen dochter Franziska Hoenen (1904-1990) in deze kelder bijgezet. Zij was woonachtig aan de Kapellerlaan 19 en vormde gedurende vele jaren een opmerkelijke verschijning in het Roermondse stadsbeeld. De naam ‘Ciska Hoen’, zoals zij genoemd werd, was wijd en zijd bekend. Zij viel op door haar opzichtige manier van kleden, haar nadrukkelijke aanwezigheid, haar vele relaties en de wijze waarop ze in oorlogstijd op
ondubbelzinnige wijze haar voorkeur voor de bezetter toonde. Haar destijds ongetwijfeld reeds verwarde geestelijke toestand was reden voor de nodige commotie in de stad, die oudere Roermondenaren zich veelal nog kunnen herinneren. Uiteindelijk werd Ciska opgenomen in een psychiatrische inrichting in Venray, waar zij na jarenlange verpleging op 23 oktober 1990 overleed.

Het bestuur en de vrijwilligers van de Stichting Oude Kerkhof Roermond wensen alle relaties en contacten een voorspoedig 2020 in een goede gezondheid. Traditioneel werd dit nieuwe jaar ingeluid met bestuur en vrijwilligers. Het bestuur en nagenoeg alle vrijwilligers kwamen 8 januari samen in Café Aad Remunj. In zijn toespraak heeft voorzitter Mathieu Beeren het programma voor het komend jaar gepresenteerd met daarin opgenomen een aantal vaste onderdelen zoals de gratis rondleidingen in maart, de Act of Remembrance in april, themarondleiding WOII in mei, Cuypersdagen in juni, concert van de Koninklijke Harmonie in september, open Monumentendagen in september en het jaar wordt afgesloten in november met de traditionele allerzielentocht. Exacte data en tijden worden spoedig op de website gepubliceerd.

Naast de vaste onderdelen worden dit jaar diverse activiteiten georganiseerd in het kader van het 75-jarig jubileum van de bevrijding van Roermond op 1 maart 1945. De Stichting Oude Kerkhof Roermond is bij de organisatie van diverse onderdelen betrokken. Niet door de Stichting georganiseerd maar door de Gemeente Roermond is de presentatie van het tijdelijk Holocaust monument “Levenslicht” op 26 januari 2020 op de markt van Roermond.
Voor de achtergrond van dit project kunt u de website van de ontwerper bezoeken.

Voorzitter Beeren heeft John Vaessen bedankt voor de jarenlange inzet betreffende de
pr-taken. Hij heeft vele jaren de contacten met media verzorgd zowel voor de schrijvende pers alsook voor radio en TV. John doet een stapje terug en heeft inmiddels zijn taken overgedragen aan Coen In het Panhuis.

Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst is een nieuwe vrijwilliger voorgesteld. Dhr. Mart Knoops gaat zich verdiepen in alle thema’s van het Oude Kerkhof om t.z.t. als volwaardige gids te kunnen functioneren. Wij heten Mart van harte welkom en wensen hem veel succes en plezier de komende periode.

In het kader van 75 jaar Bevrijding van Roermond geeft John Vaessen op dinsdag 4 februari een presentatie in MFC ’t Paradies Munsterstaat 61. De lezing gaat over alle slachtoffers van WO II, die begraven zijn of zijn geweest op het Oude Kerkhof. Het betreft geallieerden, verzetsstrijders, gefusilleerden en burgerslachtoffers van evacuatie en bombardementen. Speciale aandacht wordt daarbij besteed aan de treinbeschieting op 8 februari 1945 bij Wesel (D.). In de laatste editie van de Spiegel van Roermond uitgegeven door de Stichting Rura is een uitgebreid artikel opgenomen over dit drama. De lezing start om 14:00 uur en duurt tot 16:00 uur, entree 3 euro.